Wanneer we stress ondervinden, zowel fysiek als psychologisch krijgen we een dosis van het stresshormoon cortisol aangeleverd. Het zorgt ervoor dat bepaalde eiwitten in spieren worden afgebroken waarbij aminozurenn vrijkomen. Hiervan kan glucosee (energie) worden gemaakt. Dit maakt ons klaar om te vechten of te vluchten, om te overleven.

Wanneer de stress blijft voortduren verkeert het lichaam voor lange tijd in een staat die eigenlijk bedoeld is voor een kort moment. Door succes en resultaten kan stress over het hoofd gezien worden en door een gevoel van voldoening lijkt het lichaam in een goede conditie te zijn.

Hoe meer we gericht zijn op actie hoe minder we ons lichaam voelen.

In rust komen de lichamelijke klachten (terug) waardoor rust geïnterpreteerd kan worden als niet gezond. De actie wordt weer opgezocht.

Bij een burn-out is het neuronaal systeem niet overbelast door een (dreigende) gebeurtenis maar door een voortdurende stresssituatie. In deze situatie hoeft er maar iets kleins te gebeuren wat zo veel cortisol produceert dat de normale informatieweg in de hersenen blokkeren.

Ook bij mentale stress zet het lichaam zich fysiek schrap voor kortdurende actie, als dit langer duurt raakt er van alles in de war:

• Het zenuwstelsel werkt anders, met als gevolg slaapstoornissen, hoge bloeddruk.
• Het immuunsysteem kan zijn werk niet goed doen daardoor hoge vatbaarheid voor ziekten.
• Het concentratievermogen is minder en kost meer energie.
• De  hersenen vormen plaatsvervangende wegen en synapsen zodat de basisfuncties behouden blijven maar deze wegen zijn minder getraind dan de gewone banen. Met als gevolg competentieverlies.

Een persoon die zich in deze toestand bevindt kan zich niet bijsturen wat leidt tot twijfel aan zichzelf, verwardheid, foutjes, prikkelbaarheid etc. Waardoor de inzet verhoogd kan worden om dit te compenseren met als gevolg de neerwaartse spiraal van een burn-out.